Amerikalı araştırmacı Abraham H. Maslow, 1954 yılında yaptığı klinik gözlemlerine dayanarak insan ihtiyaçlarının piramit şeklinde bir hiyerarşiye tabi olduklarını bulmuştur.
A. Maslow’un İhtiyaçlar Piramidi
Amerikalı araştırmacı Abraham H. Maslow, 1954 yılında yaptığı klinik gözlemlerine dayanarak insan ihtiyaçlarının piramit şeklinde bir hiyerarşiye tabi olduklarını bulmuştur. (Maslow, 1970). Maslow’un bu sınıflandırmada temel aldığı iki varsayım vardır.
1- İnsan davranışlarının temelinde ihtiyaçlar vardır.
2- Ve bazı ihtiyaçlar diğerlerinden daha önemlidir.
Maslow’a göre insan davranışların temeli olan ihtiyaçlar beş basamakta ele alınabilir ve sırasıyla;
a-) Fizyolojik İhtiyaçlar:
Bu ihtiyaçlar insanın doğası gereği ihtiyaç duyduğu biyolojik ihtiyaçlardır. Örneğin; açlık, susuzluk, cinsellik vb… Bunlar insanın temel ihtiyacıdır. Ve bu ihtiyaçları karşılamadan diğer ihtiyaçlar boş gelir. Örneğin açlık durumu olan bir insan için sanat, çevre, adalet mefhumu önemsizdir.
b-) Güvenlik ihtiyaçları:
Bu basamakta bireyin kendini güvende hissetme arzusu yatmaktadır. İnsan tabiatı gereği kendini şiddetten uzak, huzurlu bir ortam ister. Örneğin; ailesiyle güvende yaşayabileceği bir yer ihtiyacı duyar. Güvenlik ihtiyacı her şekilde olabilir. Birey, yaşamını sürdürebileceği, geçimini sağlayabileceği güvenceli sigortalı bir iş araması , kendine güvenli bir barınak yapması, güvenli bir sosyal ve siyasal çevre oluşturması hep bu çerçevede değerlendirilir.
c-) Ait Olma Ve Sevgi İhtiyacı:
Maslow, burada insanın sosyal bir varlık olduğunun üzerinde durmaktadır. İnsan sevmek ve sevilmek ister. Bunun için bireyler kendini ait olacağı, sevilip, seveceği ortamları bulma arayışına giderler. Bunun en tipik örneği ailedir.Aile ortamında sevgi görmeyen biri gelecek yaşamında bir takım zorluklar çekmesi kuvvetle muhtemeldir. Sevildiğimiz arkadaş ortamında bulunmak ve aileye ait olma isteği insan tabiatının bir tezahürüdür.
d-)Takdir ve Saygı İhtiyaçları:
Maslow bu basamakta bireyin takdir, değer, başarı, ve saygı ihtiyacından bahsetmiştir. Takdir ve saygı ihtiyacı iki yönlüdür. Birincisi, birey bir hizmet, başarı, gösterdiğinde takdir edilmek ister. “İltifat marifete tabidir“ atasözünde olduğu gibi kişi bir iş yaptığında takdir edilip saygı duyulmak ister. Bu ihtiyacının ikinci yönü ise; bireyin kendine saygı göstermesidir. Yani kendi kendini takdir edip, tatmin olmasıdır. Şayet bu ihtiyaç karşılanmadığı zamanlarda kişide aşağılık kompleksi oluşma durumu meydana gelebilir.
e-) Kendini Gerçekleştirme:
Birey yukarıdaki ihtiyaçlarını giderse bile hala tatmin olmuyorsa içinde bir boşluk hissedecek ve bu boşluğu doldurmak isteyecektir. İşte bu noktada kendini tamamlama, kendini gerçekleştirme olacaktır. Bu en üst basamağa herkes ulaşmayabilir. Genellikle bilge kişiler (Atatürk, Fatih Sultan Mehmet, Einstein vb…) Fakat illa bilge kişiler olacak diye bir kaide de yoktur. Hayatı anlamlı gören, bir hayat felsefesine sahip olan kişilerde bu basamağa ulaşabilir. Burada önemli husus; amacımız ideal olana yani piramitte en tepeye ulaşmak, aracımız ise alt basamaktaki ihtiyaçlardır. En tepeye ulaşmak için alttaki basamakları araç olarak kullanılmalıdır. Ancak ideal olana bu şekilde ulaşılır
